Sunan Kalijaga

Sunan Kalijaga

            Tumenggung Wilwatikta sing jaman semono dadi tumenggung Tuban, sawijining tlatah ing Kerajaan Majapahit duwe putra sing jenenge Raden Sahid laire taun 1455. Raden Sahid entuk gelar Raden amarga bapakke isih keturunan kerajaan Majapahit. Mula, Raden Sahid iku manggone ing kadipaten. Sasuwene ing kadipaten iku, Raden Sahid uripe mulya banget. Apa wae sing dadi panjalukke bakal kalakon. Kabeh kuwi ora liya amarga bapakke sing dadi tumenggung. Nanging, amarga Raden Sahid urip ing kadipaten, dheweke uga duweni kuwajiban sinau. Sasuwene sinau iku, Raden Sahid entuk nasehat saka guru-gurune supaya dadi wong sing apik, amarga dheweke keturunan ningrat, lan aja pisan-pisan nglanggar aturan sing ana neng masyarakat, tuladhane nyolong.

Tumenggung Wilwatikta bisa urip mulya amarga saka upeti-upeti sing dikumpulke saka pajak rakyat. Kabeh priyayi ing Kadipaten Tuban uripe uga mulya amarga saka upeti-upeti sing dikumpulke dening kabeh rakyat. Nanging para priyayi padha ora mikirke rakyate sing urip sengsara. Para priyayi tetep njaluk upeti senajan rakyat-rakyat urip sengsara lan susah.

            Raden Sahid ngonangi kahanan rakyat sing kudu mbayar upeti padalan rakyat-rakyat mau uripe sengsara, banjur dheweke duwe pikiran arep nulung rakyat-rakyat sing uripe susah lan kurang dhuwit. Saka niat nulungi rakyat-rakyat sing susah mau, Raden Sahid nglakoni tumindak ala, yaiku nyolong lan ngrampok bandhane priyayi sing ora mikirke sengsarane rakyat cilik. Colongan lan rampokan saka para priyayi dibagi-nagi marang rakyat-rakyat sing uripe susah.

            Kelekuane Raden Sahid sing seneng nyolong lan ngrampok para priyayi marakke ribut-ribut lan memedi ing Kadipaten Tuban utamane para priyayine. Kelakuane Raden Sahid sing seneng nyolong akhire konangan banjur dilapurke marang Tumenggung Wilwatikta. Tumenggung Wilwatikta dadi bingung lan nesu gethem-gethem ngrasakke kelakuane anakke sing nglanggar hukum lan norma ing masyarakat, yaiku seneng nyolong bandhane priyayi.

            Tumenggung Wilwatikta ngundhang Raden Sahid supaya nemoni dheweke. Bareng wis ketemu, Tumenggung Wilwatikta nakoni Raden Sahid, “Apa bener kowe senenge nyolong bandhane para priyayi?”

            “Inggih Pak.”, jawabe Raden Sahid.

            “Kenapa kowe nyolongi bandhane para priyayi?”, Tumenggung Wilwatikta takon maneh.

                        “Amarga aku miris ndelok para priyayi kalebu awake dhewe urip mulya, padalan rakyat-rakyat cilik ing njaba kono uripe sengsara.”

Krungu jawabane Raden Sahid kaya mangokono, Tumenggung Wilwatikta ngandhani Raden Sahid yen rakyat-rakyat duweni kuwajiban mbayar pajak upeti marang para priyayi lan carane nulung rakyat cilik karo nyolong iku salah. Nanging Raden Sahid tetep ngeyel. Mula Tumenggung Wilwatikta saya nesu lan ngamuk banjur Raden Sahid diusir saka tlatah Tuban.

            Sanajan wis metu saka tlatah Tuban, Raden Sahid tetep nyolong lan ngrampok. Nanging saiki sasarane yaiku para musafir. Raden Sahid milih ngrampoki para musafir amarga dheweke duweni pikiran yen musafir iku mesti nggawa bandha akeh. Bandha rampokan lan colongan mau banjur dibagi-bagi marang rakyat-rakyat sing mbutuhake. Sak pinter-pintere bajing malumpat, akhire bakal tibo. Raden Sahid konangan nyolong dening  wong-wong, banjur dheweke dioyak wong-wong. Ning, dhasare Raden Sahid kuwi pinter dadine dheweke bisa mlayu saka wong-wong sing ngoyaki dheweke mau.

            Sawijining dina Raden Sahid ngedhang wong sing panganggone kaya kyai. Kyai iku nggawa tongkat sing bisa ngetokake emas lan berlian. Raden Sahid kepengin duweni tongkat kuwi, tanpa preduli yen wong kuwi kyai apa ora, dheweke tetep ngedhang wong kuwi, “Wehna tongkatmu saiki apa kowe mati saiki!”, anceme Raden Sahid.

            “Aja nang, aja tongkat iki. Tongkat iki mung tongkat biyasa, ora ana apa-apane.” Krungu wangsulane kyai mau Raden Sahid malah nesu. Banjur kyai mau marahi Raden Sahid yen kepingin entuk bandha sing luwih akeh, Raden Sahid kudu golek harta karun. Raden Sahid dadi ora sida nesu malah dadi seneng, banjur dheweke takon carane golek harta karun. Kyai nuduhake wit klapa marang Raden Sahid, banjur Raden Sahid dikon jikuk lan mecah buah klapa.

            Raden Sahid kaget banget nalika meruhi emas akeh ing njero buah klapa. Bareng ndelok kedadeyan iku, Raden Sahid sadar yen ana sing luwih sekti saka dheweke. Padalan dheweke ngrasa paling sekti amarga dheweke mesti bisa ngrampok lan nyolong, jebule ana sing luwih sekti. Raden Sahid mikir yen kyai iku ora wong sembarangan, mestine wong sekti, mula dheweke kepengin merguru marang Sunan Bonang. Jebul kyai iku jenenge Madun Ibrahim alias Sunan Bonang. Raden Sahid kepengin merguru marang Sunan Bonang iku ora gara-gara kepengin dadi wong sing apik lan pinter agama, nanging kepingin dadi wong sing sekti kaya Sunan Bonang.

            Sunan Bonang gelem nampa Raden Sahid dadi muride nanging syarate Raden Sahid kudu gelem nunggoni tongkate Sunan Bonang sing ditancepke ing pinggir kali sinambi nunggoni tekane Sunan Bonang. Raden Sahid ora entuk lunga saka pinggir kali kuwi sadurunge Sunan Bonang balik saka dhakwah lan nyebarake agama Islam neng Demak. Sunan Bonang kuwi salah siji wali sing gaweane nyebarake agama Islam, mula dheweke sering ninggalke omah lan kaluwargane.

            Raden Sahid nunggoni tongkate Sunan Bonang nganti taunan, jebule Sunan Bonang lali yen dheweke pernah ngakon Raden Sahid nunggoni tongkate ing pinggir kali. Wong-wong sing liwat ing pinggir kali uga bingung ndeloki ana wong sing tapa taun-taunan nganti gondrong lan akeh alang-alang ing ngubengi awakke. Suwe-suwe, wong-wong sing liwat mesthi ngarani Raden Sahid tukang jaga kali. Sunan Bonang marani Raden Sahid nalika tapane wis 3 tahun 3 wulan 3 munggu 3 dina. Sunan Bonang akhire gelem nampa Raden Sahid dadi muride amarga dheweke ngerti Raden Sahid isih setya nunggoni tongkate. Sunan Bonan njenengake Raden Sahid dadi Kalijaga.

            Sasuwene dadi muride Sunan Bonang, Kalijaga diajari ilmu-ilmu agama lan cara ngamalake sing bener supaya Kalijaga dadi wong sing bener lan pener. Nalika merguru marang Sunan Bonang, Raden Sahid kawin karo sedulure Sunan Bonan, yaiku Dewi Arofah Retna Dumilah. Sawise Kalijaga dadi wong sing bener, pener lan ngerti agama, Sunan Bonang menehi gelar Sunan marang Kalijaga. Kanti nganggo gelar Sunan kuwi, Kalijaga saya dadi wong sing dikurmati dening wong-wong minangka wong sing ngerti agama Islam.

            Sunan Kalijaga ngrasa kangen karo kaluwargane sing ana ing Tuban, amarga yen dipikir-pikir dheweke wis sui banget lunga saka Tuban lan ora tau niliki  wong tuwane. Banjur Sunan Kalijaga balik menyang Tuban saperlu niliki wong tuwane. Wong tuwane kaget meruhi Sunan Klaijaga berubah dadi apik, nanging bubar niliki wong tuwane Sunan Kalijaga langsung bali maneh.

            Sunan Bonang rerembugan karo Sunan Ampel, Sunan  Giri lan sunan-sunan liyane sepakat dadhekake Sunan Kalijaga dadi Wali. Mula Sunan Kalijaga uga duwe kuwajiban nyebarake agama Islam.

            Sunan Kalijaga nyebarake agama Islam ing tlatah Demak. Saben dhakwah mesthi Sunan Kalijaga gunakake wayang kanggo dakwahe. Sakliyane kuwi, saben dhakwah Sunan Kalijaga senenge nganggo pakean jawa, sorjan, werna ireng lan nganggo blangkon, beda banget karo sunan-sunan liyane sing saben dhakwah nganggo pakean kaya wong arab. Sunan Kalijaga sengaja nganggo pakean kaya ngono saben dhakwah amarga dheweke ngrumangsani wong Jawa tulen lan jaman semono wong Demak isih nganut Hindhu.

            Bebarengan karo sunan-sunan liyane, Sunan Kalijaga mbagun masjid Agung Demak. Salah sijine saka tatal ing masjid Agung Demak kuwi gaweane Sunan Klaijaga. Amarga jasa-jasane, Sunan Kalijaga diwenehi Raden Fatah lemah merdikan, yaiku lemah sing bebas saka pajak-pajak. Jaman saiki lemah iku diarani kelurahan Kadilangu.